Hy lig sy hand meganies en waai vir die kind op die swaai, sonder om notisie te neem. Hy voel hoe die sonskyn oor hom spoel, sien die diepblou lug en hoor die vrolike kindergeluide wat hom omring. Dis tien voor tien op ‘n Dinsdagoggend en die park is besiger as wat hy verwag het.
Afgetrokke beskou hy die toneel voor hom. Jong ma’s met babas in stootwaentjies, kleuters wat mekaar jaag al om die glyplank en ‘n Jack Russell wat uitgelate, saam bokspring. ‘n Vrou op die bankie langs hom voer ‘n ernstige gesprek met iemand op haar foon en is opsigtelik nie gelukkig met wat sy hoor nie.
Sy gedagtes loop wye draaie. Iets aan die toneel wil-wil hom aan ‘n soortgelyke ervaring herrinner. Hy probeer die déjà vu gevoel oproep, maar dit wil net nie duidelik uit sy onderbewussyn na die oppervlak kom nie. Waar was dit …?
‘n Angskreet sny onverwags deur die lug. Iemand skree ‘n kind het geval en is besig om te bloei. Hy is skaars bewus van die geskarrel om hom.
Hy onthou …
Galeshewe, Kimberley,1985. Agt troepe en ‘n drywer op ‘n Buffel. Die korporaal wat wys dat hulle maar sonder hom met die patrollie deur die township moet aangaan. Beduie iets van die kolonel wat hom wil sien. Die drywer wat grinnik en sê nou is hy in bevel. Nou moet julle laaities klou.
Hy onthou die walglike reuk van die nagkar, soos wat die arrogante PF, met ‘n gasmasker op sy gesig, al agter die antieke voertuig aangekruie. Hy onthou die selfvoldane uitdrukking op die soldaat se gesig, sy histeriese gelag vir sy eie briljantheid oor die les wat hy die protesterende civvies geleer het. Hy onthou die kyke van die mense langs die straat. Sommiges vriendelik, ander met ‘n uitdrukking van haat vir die indringers in hulle leefruimte.
Die land is in vlamme. P.W.Botha staan met sy vinger in die lug en sê die onrus sal in die kiem gesmoor word. Pik Botha staan vol bravade voor die VVO en daag hulle uit: “You can do your damnest”. En elke dag in townships deur die land, ry dienspligtiges met drywers in Buffels, sien agtienjariges hoe mense met buitebande oor hulle getrek, aan die brand gesteek word en vertel politici ons op TV, hoe ons reg ons is en hoe verkeerd die hele res van die wêreld is.
Dan onthou hy die park. Of iets wat dalk jare tevore ‘n park was. Die vaal stuk grond, sonder ‘n groenigheid in sig. Die oorblyfsels van ‘n swaai. Die wipplank wat onverklaarbaar heel gebly het. Kinders wat ‘n self geprakseerde sokkerbal rondskop.
Die drywer wat uit die bloute skerp swenk en op die kinders afjaag. Die groter kinders wat, asof hulle dit al voorheen moes doen, die aanstormende voertuig systap en in al die windrigtings laat spaander. Die soldate op die buffel wat lag. ‘n Doodnormale gebeurtenis in ‘n stukkende land.
Met ‘n skok besef die man dat nie al die kinders weggehardloop het nie. In die oop veld staan twee grootoog kleuters, niks ouer as drie of vier jaar nie. Hulle kyk versteen na die reuse, bruin, voertuig. Hy sien hoe die nuuskierigheid oorgaan in paniek, toe die drywer die voertuig in rat sit en vorentoe skiet.
Die man skree vir die drywer om te stop. Hy probeer die drywer se staaldak met sy plathand raakslaan, maar hy is buite bereik. Die Buffel begin in ‘n sirkel om die kinders ry. Eers stadig en toe al vinniger. Al in die rondte. ‘n Grysswart stofwolk styg die lug in. Al die wat die man hoor is die geraas van die enjin en die gelag van die soldate. Hy sien die vrees op die kleuters se gesigte, die bloedstollende angskrete, die stoftrane en vraagtekens in hul oë. Die man sak in sy sitplek neer, sit sy hande oor sy ore en druk onwillekeurig sy kop tussen sy bene in. Die sirkel word al kleiner en kleiner en die enjin geraas onhoudbaar. En toe, so skielik as wat dit begin het, is dit oor.
Hy raak weer van dinge om hom bewus toe iemand vra hoekom hy nie van die Buffel afklim nie. Hy besef hulle is terug in die basis. Hy reageer nie toe iemand anders vra wat met hom aangaan nie. Hy loop toilette toe en gooi al die opgekropte woede en hartseer op. Hy dink nooit weer aan die dag nie.
Hy voel hoe iemand aan sy mou trek. Voor hom staan sy seuntjie. Sy knie is stukkend en ‘n bloedstraal loop teen sy been af. Twee vrouens kyk hom woordeloos aan. Hy vat sy sakdoek en vee die kind se trane van sy gesig af en toe die bloed van sy been af.
Die seuntjie kyk op. “Hoekom lyk pappa so snaaks?” vra hy.
“Dis sommer niks”, sê hy vir die seuntjie.
“Kom ons gaan huis toe. Ma wag seker al vir ons”.
Kan jy onthou 